Temdit, sözlük anlamı olarak uzatma ve sürdürme anlamına gelmektedir. Bankacılık ve finans alanında aslında sözlük anlamına uygun ve yakın bir anlamda kullanılmaktadır. Finansal olarak, borçların ödeme tarihinin (vadenin) ertelenmesi, uzatılması anlamına gelmektedir. Ticari işlemlerde borcu olan kişiler için temdit uygulaması yapılmaktadır. Böylece alışveriş işlemleri daha sağlıklı gerçekleşmektedir. Bu uygulama sırasında banka ve finans sağlayıcılar bir faiz işlemektedir. BDDK 2016 yılında Bankaların Kredi Yönetimine İlişkin Rehber isimli mevzuatında, temdit faizi ile ilgili olarak kredinin temdit edilmesi sürecini ele almıştır. Buna göre, bu faiz hesaplanırken müşterinin güncel durumu ve kredibilitesinin esas alındığını belirtmiştir. Bankalar kredi geri ödemelerinde, borçlunun nakit sıkıntısına girmesinden dolayı faaliyetlerininin aksama yaşanmasını engellemek isterler. Borçluya likidite gücü kazandırmak ve kredinin tahsilini sağlamak amacıyla bu kredileri yeniden yapılandırmaktadır. Ayrıca bankalar bu borçlar için yeni bir ödeme planı oluşturulabilir. Tam bu noktada bu faiz uygulanmaktadır. Erteleme ya da yeniden yapılandırma işleminde bankaların uygulayacağı faiz oranı her bankaya göre değişebilmektedir.
Temdit Sözleşmesi: Finansal Yeniden Yapılandırma
Finansal yeniden yapılandırma, 5411 sayılı kanun ve yönetmelik hükümleri ile belirlenen kapsam, usul ve esaslara bağlı olarak borçlunun uygun bir zaman içinde borçlarını ödeyebilmesi amacıyla yapılmaktadır. Bu amaç kapsamında, taksitlendirme, teminata bağlama ve kredi kullandırma gibi işlemler yapılmaktadır. Aynı zamanda bu kelime “repo” olarak da kullanılmaktadır. Banka ve borçlu olan kişinin karşılıklı anlaşmasıyla beraber “repo vadesinin uzatılması” şeklinde de ifade edilmektedir. Bu işlemler genel olarak Merkez Bankası ve SPK aracılığı ile gerçekleşmektedir. Satın alma ya da borçlanma işlemi ile beraber tarih ve geri ödeme taahhüdü üzerinden belli bir tarih belirlenmektedir. Bu doğrultuda yapılacak olan sözleşme ile beraber süre uzatımı kapsamında geri ödeme sağlanır. Tüm bu işlemlerin gerçekleştiği sırada her iki tarafın da esas aldığı ve bağlı kaldığı sözleşme temdit sözleşmesidir.
Yukarıda gördüğümüz bu sözleşmenin bir örneğidir. Bu sözleşmeye göre ödemeyi alacak olan banka vade süresinin uzadığını kabul etmiş olur. Aynı şekilde ödeme yapacak kişi ise vadenin uzamasından doğan faiz tutarını kabul ettiğini belirtmiş olur. Oluşturulan bu sözleşmede, erteleme ya da yeniden yapılandırma işlemine göre bankaların uygulayacağı temdit faizi her bankaya göre değişebilmektedir. Temdit faizinin alacaklılar açısından en büyük avantajı, borcun gecikmesi durumunda uğradıkları zararın telafi edilmesidir. Ayrıca borçlular üzerinde de ödeme disiplini sağlayarak, borçların zamanında ödenmesini teşvik etmektedir.
Nasıl Hesaplanır?
Bu faizin işlemlerde nasıl uygulandığını anlamak için farklı iki örnek inceleyelim.
X A.Ş’nin 150.000 TL’lik kredi borcu ödemesinde bir ay temdit uygulandığını düşünelim. Bankanın uyguladığı temdit faiz oranı %2 olarak belirlenmiştir. Uygulanan temdit faiz miktarı 150.000 * %2 = 3.000 olacaktır. Dolayısıyla X firması borcunu 153.000 TL olarak bir ay sonra geri ödeyecektir. Repo temdite örnek olarak; A bankasının Y A.Ş’ye hisse gereği kar payı dağıtacağını varsayalım. Banka bu kar payını iki ay sonra ödeyeceğini bildirmiştir. Aralarında %3 oranlı temdit sözleşmesi yapılmış olsun. Firma alacağı olan 30.000 TL’yi
30.000 * %3 = 900 30.000 + 900 = 30.900 olarak iki ay sonra alacaktır.
Firmanızın finansal yönetiminde tüm bankalarınızı tek ekranda toplayın. Vomsis ile tüm bankacılık işlemlerinizi kolaylaştırırken BSMV ve temdit faizi gibi kesintileri görüntüleyerek bu giderlerinizi raporlayabilirsiniz.
